قیمت طلا، یکی از مهم‌ترین و پرمخاطب‌ترین مواردی است که بسیاری از سرمایه‌گذاران و یا حتی افراد عادی، هر روزه پیگیر آن هستند. تعیین قیمت این فلز ارزشمند و نوساناتی که در ارزش‌گذاری آن وجود دارد، متاثر از اتفاقاتی است که در مقیاس جهانی، منطقه‌ای، و چه بسا شهری و محله‌ای رخ می‌دهد. در این مقاله قصد داریم شما را با عوامل و شاخص‌های تاثیرگذار بر قیمت طلا آشنا کنیم. همچنین بدانیم که چطور میتوان ارزش طلا را در آینده پیش‌بینی کرد.
اگر شما هم دوست دارید درباره قیمت لحظه ای طلا و عوامل موثر بر تعیین آن بدانید، در ادامه با ما همراه باشید:
تعیین قیمت طلا در بازارهای جهانی
تاثیر تغییرات اقتصاد جهانی بر میزان عرضه و تقاضای طلا چگونه است؟ این سوال یکی از سوالات اساسی و مهم درباره تعیین قیمت و نحوه قیمت‌گذاری طلاست. شاید کمتر کسی پیدا شود که به طور کامل با این موضوع آشنایی داشته باشد و آن را بداند. ارزش‌گذاری طلا در ایران، مانند تمامی کشور های دیگر بر اساس بازارهای جهانی انجام می‌شود.
هرچند با وجودی که در بازار جهانی فارکس قیمت اونس طلا با دلار آمریکا سنجیده می‌شود و نرخ برابری طلا با دلار آمریکا به عنوان اصلی‌ترین فاکتور تعیین قیمت جهانی اونس طلا است، ولی باید بگوییم که معامله طلا در بورس‌های کالایی، در هر نقطه از جهان به روش خاص خود صورت می‌پذیرد. برای مثال در بازار هر کشوری، طلا را با واحد پولی و وزن متفاوتی تعیین میکنند:
- در بازار بورس طلای توکیو، طلا با واحد پولی ین و بر اساس هر گرم مبادله می‌شود اما
- در بازار بورسی شانگهای، همین طلا با واحد پولی یوآن و به ازای شمش‌های یک کیلوگرمی مبادله می‌شود.
اگر از این مناطق به سمت اروپا و آمریکا پیش برویم، مثلا بازار لندن، سیدنی، استرالیا و ایالات متحده، ارزش‌گذاری‌ها اندکی متفاوت می‌شوند. در این قسمت‌ها، طلا با دلار و به ازای هر اونس معامله می‌شود.
احتمالا واژه اونس را بارها در اخبار و روزنامه‌ها شنیده‌اید. حالا که حرف از اونس به میان آمد، خوب است معنای دقیق آن را با هم مرور کنیم.
اونس طلا به چه معناست؟
اونس (Ounce) همانند گرم، کیلوگرم و … یک واحد اندازه‌گیری وزن طلا است که نماد آن oz است. هر واحد اونس برابر با ۲۸.۳۵ گرم و یک شانزدهم پوند است. واحد اونس در کشور هایی که از سیستم اندازه گیری ایمپیریال بجای متریک استفاده میکنند مرسوم است. برخی از این کشور ها شامل آمریکا، لیبریا و میانمار هستند.
عوامل موثر بر ارزش‌گذاری و تعیین قیمت طلا
همانطور که گفتیم، برای قیمت‌گذاری طلا در بازارهای جهانی از روش‌های مختلف و واحد های پولی متفاوتی استفاده شده و بر اساس عوامل تاثرگذار متعددی انجام می‌شود. اما تمامی این موارد، تحت تاثیر چند عامل مهم ایجاد می‌شوند.
از جمله عوامل تاثیرگذار بر قیمت لحظه ای طلا در بازار میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
سیاست‌های پولی فدرال‌رزرو آمریکا
مهم‌ترین عاملی که تاثیر اصلی را بر روی قیمت جهانی طلا می‌گذارد، سیاست‌های پولی فدرال رزرو (مرجع سیاست گذاری پولی آمریکا) است. از این سیاست با عنوان هزینه فرصت نیز نام برده می‌شود که تعریف آن به زبان ساده به این شکل است: «رها کردن سود در یک سرمایه‌گذاری زود بازده برای رسیدن به سود بیشتر در یک سرمایه‌گذاری بلند مدت.» در واقع در بحث هزینه فرصت، سرمایه‌گذار، از سودی که در یک سرمایه‌گذاری زود بازده نصیب او می‌شود، چشم‌پوشی می‌کند تا طی عواملی به سود بیشتر در یک سرمایه‌گذاری طولانی‌مدت دست یابد.
این سیاست بیان می‌کند که چنانچه نرخ بهره پایین باشد، سوددهی اوراق قرضه نیز کمتر از نرخ تورم می‌شود و این اتفاق زیان‌آور است. به این صورت طلا به عنوان کالایی جذاب برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌شود. برعکس این اتفاق هم رخ می‌دهد. هنگامی که نرخ بهره بالا باشد، سودی که از اوراق قرضه به دست می‌آید افزایش می‌یابد و در این صورت، تمایل سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری بر روی طلا کمتر می‌شود.
گزارش‌هایی که کمیته فدرال‌رزرو منتشر می‌کند، براساس همین نرخ بهره‌ها و سودی است که از اوراق قرضه حاصل می‌شود. بنابراین اگر این کمیته، تصمیم بر افزایش نرخ بهره بگیرد، بازار طلا با روند کاهش قیمت مواجه می‌شود و اگر تصمیم این کمیته بر ثابت ماندن نرخ‌ها باشد، قیمت‌ها در بازار طلا نیز تمایل به صعود و افزایش دارند.
عرضه و تقاضا
عرضه و تقاضا نیز از جمله مواردی شمرده می‌شود که بر روی قیمت طلا اثرگذار است. در واقع مانند سایر کالاها و محصولات، اگر تقاضا برای خرید طلا افزایش یابد، قیمت آن بالا می‌رود و زمانی‌که عرضه آن به‌طور فزاینده بالا می‌رود، با کاهش قیمت این محصول روبه‌رو می‌شویم.
تورم
از دیگر عوامل مهمی که می‌تواند بر روی قیمت لحظه ای طلا تاثیر بگذارد، تورم است. زمانی که اقتصاد در حال رشد است، کمیته فدرال رزرو، برای گسترش عرضه پول تصمیم‌گیری می‌کند. زمانی که عرضه پول گسترش می‌یابد (یعنی زمانی که حجم پول در گردش و در دست مردم بیشتر می‌شود)، ارزش اسکناس پایین می‌آید و در نتیجه این اتفاق، قیمت برخی کالاها، از جمله طلا گرانتر می‌شود.
باید بدانید که وجود تورم، همیشه نشانه رشد و توسعه اقتصادی است.
به طور کلی، درصورت نبود تورم و پایین بودن نرخ رشد اقتصادی، کمیته فدرال رزرو نمی‌تواند نرخ بهره را افزایش دهد و در نتیجه قیمت طلا نیز پایین می‌ماند.
این تغییرات بین نرخ بهره و تورم، نوساناتی را در قیمت طلا به وجود می‌آورد.
نمودار میزان تورم اقتصاد آمریکا
داده‌های اقتصادی
یکی دیگر از محرک‌های اصلی قیمت طلا، داده‌های اقتصادی ایالات متحده است.
داده‌های اقتصادی، اطلاعات مهمی از جمله گزارش مشاغل، دستمزدها و داده‌های تولیدی همچون تولید ناخالص داخلی هستند که به مقدار زیادی بر روی تصمیمات پولی کمیته فدرال رزرو تاثیر می گذارند. همه این موارد، با توجه به تصمیم این کمیته، می‌توانند بر قیمت طلا تاثیرگذار باشند و نوسانات قیمتی را برای آن ایجادکند.
نوسانات ارزی
از دیگر عوامل مهم در تغییر قیمت طلا میتوان به نوسانات ارزی اشاره کرد. این نوسانات، خصوصا درباره دلار آمریکا، از موثرترین عوامل در قیمت طلا به شمار می‌رود.
معیار این تغییرات و نوسان‌ها، دلار آمریکا است. چرا که نرخ طلا، با توجه به ارزش دلار تعیین می‌شود. زمانی که قیمت دلار امریکا در برابر دیگر ارز های مرجع سقوط می‌کند، با افزایش قیمت طلا روبه‌رو می‌شویم. زیرا در این شرایط تمایل افراد برای فروش دلار و خرید سایر ارزها یا فلزات مرجع از جمله طلا در سراسر دنیا افزایش می‌یابد.
در مقابل، تقویت دلار امریکا به دلیل رشد اقتصادی این کشور، به کاهش قیمت طلا منجر می‌شود. دلیل این اتفاق رابطه معکوس قیمت طلا و دلار است.
بی‌ثباتی سیاسی
عامل مهمی که زیاد هم اتفاق می‌افتد، عدم قطعیت‌های سیاسی است که به طور مستقیم بر روی قیمت طلا اثر می‌گذارد. شکست مذاکرات دو کشور، درگیری‌های مرزی، پایان مذاکرات سیاسی، آغاز ریاست جمهوری یک فرد و …، همه در گروه بی‌ثباتی سیاسی یا همان عدم قطعیت جای می‌گیرند. این عامل، مانند سایر عوامل، قابل اندازه‌گیری و محاسبه نیست و بستگی به شرایط دارد. اما به عنوان یک شاخص مهم در نرخ ازار طلا فعالیت می‌کند.
طلا در ایران
طلا در در ایران نسبت به دیگر کشور های جهان ارزش و جایگاه بالاتری دارد. چون از طرفی اقتصاد آن به شدت متلاطم بوده و دستخوش تغییرات ملی و منطق‌ای و جهانی می‌شود و از طرف دیگر فاکتورهای تاثیرگذار زیادی در نوسانات اقتصادی آن وجود دارد.
افراد در صورت وجود امکان فعالیت مستمر و پایدار در بازارهای مالی، دارایی‌هایشان را به صورت پول نگهداری میکنند و در صورت منفعل شدن بازار، آن‌ها را به شکل واقعی مانند طلا ویا دیگر ارز ها و فلزات مرجع حفظ میکنند. در کشورهایی که نرخ تورم مدام در حال تغییر و بالا رفتن است، افراد تمایل دارند که برای جلوگیری از زیان‌های این نوسانات شدید اقتصادی، دارایی و اموال خود را به صورت واقعی و در یک سپرده‌گذاری امن، مانند طلا پس‌انداز کنند.
از آنجایی که طلا، قابلیت نقدپذیری بسیار بالایی دارد، یک راه بسیار خوب برای پس‌انداز در ایران به‌شمار می‌رود. به زبان ساده، طلا می‌تواند سرمایه‌ای برای شما باشد که در کوتاه‌ترین زمان آن را تبدیل به پول نقد کنید. اگر این کار را در شرایط مناسبی از بازار انجام دهید، به سود قابل توجهی هم دست پیدا می‌کنید. این سود از دو جنبه قابل توجه است:
- اول اینکه موجودی شما در بلندمدت ارزش خود را حفظ کرده و کاهش ارزش واحد پولی بر دارایی شما بی تاثیر است.
- دوم اینکه ریسک ناشی از تغییرات و نوسانات شدید اقتصاد را از دارایی خود حذف کرده‌اید.
عوامل موثر بر قیمت طلا در ایران
نرخ طلا در ایران، وابسته به عواملی است که در نهایت قیمت لحظه‌ای آن را تعیین می‌کند.
باید بگوییم که عوامل موثر بر قیمت طلا در ایران حاصل از دو عامل کلی است:
- تغییرات نرخ دلار در بازار ارز ایران: این مورد به مناسبات سیاسی و اقتصادی کشور در سطح بین المللی مرتبط است. در شرایطی که این روابط چالش براگیز باشد، به همان نسبت ارزش دلار در مقابل ریال بالا رفته و بالطبع معادل ریالی هر گرم طلا افزایش خواهد یافت.
- تغییرات جهانی در قیمت اونس طلا: بازار طلای ایران مانند تمامی بازار های دیگر تاثیر پذیرنده از قیمت های جهانی و میزان عرضه و تقاضا در سطح بین‌المللی است. پس بخش مهمی از نوسانات درون کشور به صورت مستقیم و یا حتی معکوس، تاثیر گرفته از این مورد است.
وجود این دو عامل تاثیرگذاراقتصادی در قیمت طلا نشان دهنده این است که سرمایه گذاری در طلا یکی از امن ترین نوع سرمایه گذاری است که هر دو ریسک را به طور کامل از بین می برد.
در بازار ایران میتوان قیمت طلا را براساس فرمولی ساده در هر صد اونس محاسبه ریالی کرد. اما فرمول این محاسبه، تاثیر گرفته از عوامل جهانی است که با توجه به نوسانات بازار بین‌المللی تعیین می‌شود.
قیمت طلا در ایران به این صورت مشخص می‌شود:
بازار فارکس، یکی از مهم‌ترین بازارهای بین‌المللی بورس و طلا است که بیشترین حجم معاملات در آن انجام می‌گیرد. این بازار، به صورت ۲۴ ساعته در پنج روز هفته فعالیت می‌کند و در روزهای شنبه و یکشنبه تعطیل است.
برای افرادی که معامله‌های بورسی و بازار طلای خود را بر اساس بازار فارکس انجام می‌دهند، اطلاع از ساعات کاری آن مهم است.
ساعات کاری بازار طلای فارکس به وقت ایران نیز، زمانبندی مشخصی را دربرمی‌گیرد و با بازار سیدنی آغاز می‌شود. سپس با بازار توکیو و لندن ادامه می‌یابد و در نهایت با بازار آمریکا به پایان می‌رسد. قیمت روزانه طلا در بازار ایران را قیمت اونس جهانی طلا و قیمت مثقال طلا در بازار ایران و همچنین نرخ روزانه دلار که توسط بانک مرکزی و صرافی ملی اعلام می شود، مشخص می کند. این قیمت هر روز بین ساعت 10:45 تا 11:00 صبح به صورت روزانه بر اساس این عوامل مشخص می‌شود. پس از طی این مراحل، قیمت عیار های مختلف و مثقال طلا تعیین شده و بر اساس قیمت ریالی ایران محاسبه می‌شود.
چطور قیمت طلا را پیش‌بینی کنیم
طلا بهترین روش سرمایه‌گذاری در کشورهایی با نوسانات قیمتی است.
اما نکته مهمی که درباره سرمایه‌گذاری بر روی طلا وجود دارد، تغییرات لحظه‌ای قیمت آن است. این اتفاق بسیاری از سرمایه‌گذاران را مجبور به عقب‌نشینی می‌کند و در نتیجه افراد را به سمت پس‌انداز در بانک‌ها سوق می‌دهد.
اما میتوان با روش‌هایی و با توجه به عوامل خاص، به پیش‌بینی قیمت و وضعیت طلا پرداخت. در ادامه، این روش‌ها را با هم مرور می‌کنیم:
۱. قیمت اونس جهانی طلا
شما برای سرمایه‌گذاری در بازار طلا، باید عوامل موثر بر قیمت آن را بشناسید. همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، قیمت اونس جهانی از عوامل بسیار موثر بر قیمت لحظه ای طلا شمرده می‌شود. این قیمت را باید از طریق تحلیل اخبار و نمودارهای اقتصادی از وضعیت کشورهای تعیین‌کننده، روند مذاکرات و شرایط اقتصادی بین‌المللی کسب کنید. در حقیقت برای رسیدن به این کار، لازم است قدرت تحلیلی خودتان را بالا ببرید.
۲. قیمت دلار
از دیگر عواملی که می‌تواند در پیش‌بینی قیمت طلا به شما کمک کند، نرخ دلار است. این مساله دو بعد کلی دارد:
بعد جهانی: از آنجایی که دلار تاثیر بسیار زیادی بر نوسانات قیمت طلا در جهان دارد، بالا و پایین شدن آن نیز چشم‌اندازی از قیمت طلا را پیش رویتان قرار می‌دهد. همچنین به دلیل ارائه قیمت طلا بر اساس دلار آمریکا یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی که باید به صورت پیوسته زیر نظر داشته باشید، تغییرات اقتصادی و نوسانات دلار آمریکا است. در صورت بالا رفتن قیمت دلار در برابر دیگر ارز های جهانی، مطمئنا قیمت جهانی طلا کاهش یافته و بلعکس.
بعد داخلی: زمانی که قیمت دلار در ایران بالا می‌رود، درواقع این ارزش ریال است که نسبت به دیگر ارزها و فلزات مرجع کاهش می‌یابد. پس در این شرایط قیمت همه چیز، از جمله طلا نیز بالا خواهد رفت. از طرفی دیگر، اگر بالارفتن قیمت دلار تنها به خاطر افزایش میزان تقاضای داخلی باشد، نه عوامل خارجی و یا افزایش تورم، قیمت طلا کاهش خوهد یافت. چرا؟ چون افراد برای خرید دلار اقدام به فروش انواع دیگری از سرمایه خواهند کرد، از جمله طلا یا مسکن. این مورد بیشتر در زمان هایی به وجود خواهد آمد که اقتصاد کشور در ثبات نسبی باشد، میزان تورم کنترل شده باشد و تقاضای ارز به صورت مقطعی جهت واردات و یا انجام تجارت های بین‌المللی افزایش یابد.
۳. مناسبت‌های داخلی کشور
یکی از مهم‌ترین عواملی که در داخل کشور، زمینه را برای پیش‌بینی قیمت طلا ایجاد می‌کند، مناسبت‌های مختلف است. در حقیقت با نزدیک شدن به هر مناسبتی، مانند عید‌ها، جشن‌های ملی و یا مذهبی و حتی ایام عزاداری و تعطیلات، میزان عرضه و تقاضای این فلز ارزشمند نیز تغییر می‌کند. برای مثال تقاضای طلا در ایام شادی و جشن‌ها، بیشتر از مناسبت‌هایی مانند ماه محرم و صفر است که هیچگونه جشن عروسی در آن انجام نمی‌شود. توجه به همین تغییرات مناسبتی به میزان زیادی شما را در پیش‌بینی قیمت‌های طلا کمک می‌کند.
۴. شرایط بازار
در برخی موارد، شرایط بازار و جو روانی موجود بر آن موجب می‌شود که قیمت‌ها به طور لحظه‌ای و به شکل نامتعارفی تغییر کند. برای مثال، گاهی جو حاکم بر بازار باعث هجوم افراد به خرید طلا و سکه می‌شود و این روند که افزایش تقاضا نامیده می‌شود، قیمت‌ها را بالا می‌برد. به زبان ساده، به این اتفاق حباب طلا می‌گویند.
حباب قیمت زمانی به وجود می‌آید که میزان تقاضا برای یک محصول در بازه زمانی کوتاهی بیشتر از میزان میانگین تقاضا در بلند مدت است. در بازار طلا، حباب قیمت برای محصولات ارزان تر همیشه بیشتر از محصولات گران تر است. مثلا ربع سکه طلا با توجه به قیمت پایین تری که نسبت به تمام سکه دارد، تقاضای بیشتری توسط خریداران خواهد داشت و افراد بیشتری توانایی خرید آن را دارند. پس به همین نسبت حباب قیمتی ربع سکه نسبت به تمام سکه بیشتر خواهد بود. و درنتیجه رشد قیمتی ربع سکه نسبت به تمام سکه هم بیشتر خواهد بود. پس در صورت صعودی بودن بازار، میزان سود شما با سرمایه گذاری روی ربع سکه، بیشتر از سرمایه گذاری با همان مقدار پول بر روی تمام سکه خواهد بود.
(توجه: این مورد با فاکتور گرفتن تمامی عوامل دیگر موثر بر بازار ذکر شده است.)
سخن آخر
طلا، به‌عنوان یک فلز ارزشمند و یکی از بهترین راه‌های سرمایه‌گذاری، مورد علاقه و توجه عده زیادی است. به همین سبب تعیین ارزش و قیمت این ماده، با شرایط خاصی صورت می‌گیرد.
در این مقاله سعی کردیم شما را با عوامل تاثیرگذار بر قیمت طلا هم در سطح جهانی و هم در داخل کشور آشنا کردیم و توضیح دادیم که نرخ روزانه طلا در ایران و جهان چگونه اعلام می‌شود.
شما برای ما بنویسید
آیا تا به حال با تغییر لحظه‌ای قیمت‌ها در بازار طلا و سکه برخورد کرده‌اید؟ نظر شما درباره عوامل تاثیرگذار بر تغییر قیمت‌ها چیست؟
چه سرمایه گذاری بهتر از طلا برای بلندمدت پیشنهاد می‌دهید و میزان ریسک آن نسبت به ریسک سرمایه‌گذاری در طلا چگونه است؟
ما در تریص گلد مشتاقانه منتظر شنیدن تجربه‌ها و نظرات ارزشمند شما درباره قیمت لحظه ای طلا هستیم. آن را با ما و دیگر دوستانتان به اشتراک بگذارید.
