شمش طلا، به عنوان یک دارایی با ارزش و سرمایه قابل معامله معرفی می‌شود. سرمایه‌ای که از طلای خالص است و می‌توان آن را تبدیل به ارز و پول کرد. شاید بیشتر از دنیای حقیقی شمش طلا را در فیلم‌ها و یا اخبار دیده باشید. اما این شی گرانبها نقش پررنگی را در معامله‌ها و مایملک افراد ایفا می‌کند.
در این مقاله سعی داریم صفر تا صد خرید شمش طلا، عیار، کاربرد‌ها و ویژگی‌های آن را بازگو کنیم. اگر دوست دارید درباره این موضوع بیشتر بدانید، با ما در تریص همراه باشید:
شمش طلا چیست
شمش طلا، Gold bar و یا Gold ingot همان طلای خام است. عیار شمش‌های طلا در کمترین حالت، ۹۹۵ و در حالت حداکثری ۹۹/۹۹۹ است. آنچه که در تولید و عرضه شمش‌ها اهمیت بالای دارد، همین میزان عیار آن است. یعنی به هر اندازه‌ای که عیار شمش بیشتر شود ارزش آن چند برابر خواهد شد.
کار بالابردن عیار شمش‌های طلاها را به وسیله تکنولوژی و ابزاری‌های خاصی انجام می‌دهند که تنها در اختیار شرکت‌ها قرار دارند. نکته اصلی درباره تکنولوژی تعیین عیار شمش‌ها این است که کشورهای محتلف آنها را در اختیار دیگران قرار نمی‌دهند و این ابزارها را به شکل انحصاری در دست دارند.
در ایران، ابزار و امکانات این کار در دست شرکت‌های بزرگ و معتبر و البته زیر نظر بانک مرکزی و اتحادیه طلا است.
وزن شمش طلا چقدر است؟
وزن شمش‌های طلا، تابع استاندارهای معینی است. به زبان ساده، هر شرکتی، با توجه به بازاری که در اختیار دارد، می‌تواند وزن مشخصی را هم برای شمش‌های طلا تولید و به بازار عرضه کند.
مثلا، برای صادرات شمش طلا به کشورهای دیگر، از شمش‌های ۱۲ کیلوگرمی استفاده می‌شود. همچنین برای هدیه دادن، شمش‌هایی با وزن یک گرم مرسوم‌اند و کسانیکه قصد دارد آن را به عنوان سرمایه، پس‌انداز کنند، شمش‌های یک کیلوگرمی و پایین تر از آن را انتخاب می‌کنند. به این ترتیب می‌بینید که هر مقدار از شمش طلا، بستگی به کارایی فرد دارد و براساس آن انتخاب می‌شود.
شمش طلای هدیه اما با وزن های بسیار پایین تر عرضه می‌شوند. وزن این شمش ها از ۱۰۰ سوت طلا شروع شده و تا ۱۰ گرم هم می‌رسد. این شمش ها با طرح های مختلف که بیشتر جنبه زینتی دارد در داخل کشور تولید می‌شوند. نکته‌ای که خرید شمش طلا را از مابقی انواع طلا متمایز می‌کند این است که نیازی به پرداخت اجرت هنگام خرید شمش طلا ندارید. بنابراین گزینه بسیار خوبی برای سرمایه گذاری محسوب می‌شود.
شمش طلا در ایران
در ایران، شمش‌های طلای ۱۲ کیلوگرمی، زیر نظر بانک مرکزی وارد کشور می‌شود. بانک مرکزی، بخشی از این شمش‌ها را برای ضرب سکه استفاده می‌کند و بخش دیگر آن را برای ساخت مصنوعات طلا به سازندگان طلا و جواهر می‌دهد.
علاوه‌بر بانک مرکزی، برخی از بانک‌های خصوصی هم مجوز واردات شمش را _البته با وزن کمتر_ در اختیار دارند. این نوع واردات، بیشتر برای سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شمش های زیر ۱۰ گرم توسط شرکت های مختلفی با طرح های متنوع تولید می‌شوند که مناسب سرمایه گذاری و هدیه دادن هستند.
روی شمش طلا چه چیزی حک شده است؟
اگر به سطح شمش‌ها خوب نگاه کنید، نوشته‌هایی را می‌بینید که بر آن حک شده است. این نوشته‌ها، به وسیله قالب‌هایی که برای ساخت شمش به کار می‌روند، روی آنها درج می‌شوند.
هر شرکت سازنده شمش طلا، موظف است اطلاعات کاملی از جمله عیار شمش، نام شرکت و کارخانه را روی آن درج کند. این کار برای جلوگیری از ساخت شمش‌های تقلبی صورت می‌گیرد و به نوعی، تضمین کننده اصالت آن است. وقتی شما اقدام به خریداری شمش می‌کنید، با بروز هر نوع مشکلی در شمش، به وسیله این اطلاعات خاص، میتوانید شرکت و کارخانه سازنده را به راحتی پیدا کنید.
موارد مندرج بر سطح شمش‌ها، شامل موارد زیر هستند:
۱. عیار شمش طلا
عیار شمش طلا، اولین چیزیست که باید بر روی شمش حک شود. این عیار معمولا ۹۹۹ یا همان ۲۴ است.
۲. وزن شمش طلا
یکی از مهم‌ترین اطلاعاتی که حک شدن آن بر سطح شمش ضروریست، وزن آن است. وزن دقیق هر شمش باید به دقت روی آن درج شود. حساسیت این کار تا اندازه‌ای است که باید وزن نمایان شده روی ترازوی دقیق طلافروشان، با وزن نوشته شده روی شمش‌ها برابر باشد.
۳. کد شناسایی شمش طلا
همانطور که هر یک از مصنوعات طلا، یک کد شناسایی اختصاصی دارند، شمش‌ها نیز باید این کد را روی خود داشته باشند. کد شناسایی برای شمش‌ها، از طریق آزمایشگاه‌های عیارسنجی صادر می‌شود. این آزمایشگاه‌ها، زیر نظر اتحادیه صنف سازندگان، فروشندگان طلا و جواهر کار می‌کنند. دقت کنید که کدهای شناسایی، معتبر و قابل استفاده باشند. پس مراقب درج کدهای تقلبی و دروغین روی آنها باشید.
۴. نام و آرم کارخانه سازنده شمش طلا
شما هر محصول معتبری را که بخرید، چه طلا باشد و چه کالای دیگری، نام و آرم کارخانه و یا شرکت سازنده، روی آن حک شده است. شمش‌های طلا هم دقیقا از همین قاعده پیروی می‌کنند. در کنار دیگر اطلاعات موجود روی شمش طلا، آرم و نام کارخانه آن هم حک می‌شود. این کار دست سوء‌استفاده‌کنندگان و متقلبان را از انجام هر فعالیت غیرقانونی کوتاه می‌کند.
چهار نُه (۹۹۹۹) در صنعت طلا یعنی چه
اصطلاح چهار نُه در صنعت طلا و ساخت شمش کاربرد دارد. نکته مهم درباره میزان خلوص طلا این است که طلای صد در صد خالص در صنعت طلا یافت نمی‌شود. زیرا طلایی که به طور کامل خالص ( در اصطلاح طلای ۲۴ عیار با خلوص ۱۰۰۰ ) باشد، نرم است. به طوری که جای انگشت شما روی آن باقی می‌ماند. پس، طلا برای آنکه درصدی از استحکام را داشته باشد، مقداری ناخالصی از دیگر عناصر را درون خودش دارد. این عناصر بسیار ناچیزند و نمی‌توان آنها را از بین برد. بنابراین، طلایی که در ذخایر بانک‌ها وجود دارد، دارای خلوص نزدیک به صد در صد است. این میزان از خلوص را با عدد ۹۹۹۹/۹۹ نشان می‌دهند. اصطلاح چهار ۹ نیز دقیقا از همینجا گرفته شده است. یعنی بعد از ممیز، باید چهار بار عدد ۹ تکرار شود که آن را با خلوص نزدیک به صد در صد بشناسند. هر چه عیار طلا بالاتر باشد، رنگ آن زردتر است و گاهی با هاله‌ای از رنگ نارنجی نمایان می‌شود.
تفاوت طلای آب شده با شمش طلا
بعضی‌ها به اشتباه، طلای آب شده یا شمش طلای آب شده را برابر با شمش طلا می‌دانند. اما این یک باور غلط و نادرست است. طلای آب شده چند تفاوت اساسی با شمش طلا دارد که این تفاوت‌ها عبارتند از:
- اولین و مهم‌ترین وجه تمایز شمش و طلای آب شده در عیار آن است. شمش طلای آب شده همان طلای شکسته، مستعمل و قدیمی است که در کوره‌های ذوب طلا آب می‌شود. از آنجایی که عیار طلاهای مصرفی، ۱۸ است، عیار طلای آب شده نیز ۱۸ (کمی بیشتر یا کمتر) است. اما عیار شمش‌های طلا، ۲۴ است و کمترین میزان ناخالصی را دارد. به همین دلیل، گاهی به شمش، طلای خام هم گفته می‌شود.
- طلای آب شده فقط در داخل کشور خرید و فروش می‌شود در حالیکه خرید شمش طلا به شکل بین‌المللی صورت می‌گیرد. اگرچه شمش و طلای آب شده در ظاهر شبیه یکدیگرند، اما در عیار و خلوص با هم متفاوت‌اند. همین تفاوت در عیار باعث می‌شود که گواهی بین‌المللی برای معامله به طلای آب شده تعلق نگیرد. زیرا عیار طلای آب شده به عنوان شمش، باید حداقل ۹۵۰ باشد.
- ابعاد طلای آب شده و شمش با هم تفاوت دارند. هیچ قاعده‌ای برای اندازه و ابعاد طلای آب شده وجود ندارد و در قالب‌های مختلفی درست می‌شود. از آنجایی که طلای آب شده برای ساخت مصنوعات طلا به کار می‌رود، بیشتر صنعتگران طلا، آن را به صورت رشته‌ای و مفتول درمی‌آورند. زیرا استفاده از آن به شکل رشته‌های باریک راحت‌تر است. اما شمش، به این دلیل که بین‌المللی است، وزن و ابعاد مشخصی دارد و خارج از آن، شکل دیگری تولید نمی‌شود.
- بالاتر هم اشاره کردیم که حک شدن اطلاعات شمش روی آن، بسیار مهم است. معیاری که برای طلای آب شده وجود ندارد! پس ارزش شمش طلا به دلیل وجود اطلاعات روی آن بسیار بیشتر است و اعتباری بالاتری در مقایسه با طلای آب شده دارد.
- شمش طلای ۲۴ عیار که به صورت شرکتی تولید می‌شود، اجرت و کارمزد مشخصی دارند. این کارمزد، توسط اتحادیه صنف طلا و جواهر هر کشور تعیین می‌شود. و برعکس طلای آب شده هیچگونه اجرتی ندارد و بدون کارمزد خرید و فروش می‌شود.
اسپرد شمش چیست؟
واژه مهمی که در بازار مبادلات ارزی، زیاد به کار می‌رود، اسپرد است. یک نکته جالب در بازار ارز، این است که برای هر ارز، دو قیمت وجود دارد. اول، قیمتی است که با آن خرید ارز را انجام می‌دهید و به آن Ask می‌گویند. دوم، قیمتی است که براساس آن، ارز خودتان را می فروشید. نرخ فروش ارز را هم Bid می‌نامند. به تفاوت قیمت این دو نرخ، اسپرد یا Spread می‌گویند. یعنی اسپرد، ما‌به‌التفاوت نرخ خرید و فروش است.
این مفهوم برای شمش‌های طلا هم به کار می‌رود. اسپرد شمش طلا همان تفاوت قیمت خرید شمش و فروش آن در بازار است.
بهترین روش نگهداری شمش طلا
اولین چیزی که پس از خرید شمش طلا مطرح می‌شود، بهترین روش برای نگهداری آن است. بعضی از افراد، گاوصندوق را برای حفظ شمش‌هایشان انتخاب می‌کنند. اما باید توجه کنید که حتی بزرگترین و پیچیده‌ترین گاوصندوق‌ها نیز در معرض خطر دستبرد قرار دارند.
بهترین مکان برای نگهداری از شمش، صندوق امانات بانک است. این مکان خصوصا برای کسانیکه سرمایه خود را تبدیل به مقادیر زیادی شمش طلا کرده‌اند، بسیار مناسب و ایمن است. برای این کار کافیست در شعب یکی از بانک‌های معتبر، حساب باز کنید. سپس طبق دستورالعمل‌های هر بانک میتوانید صندوق اختصاصی خودتان را اجاره کنید و دارایی‌های ارزشمندتان را به آنجا بسپارید. نکته مهم دیگری که درمورد نگهداری شمش طلا وجود دارد این است که از بازکردن بسته بندی و پلمپ آن خودداری کنید.
تا قبل از باز کردن پلمپ شمش شما نو، دست نخورده و اصل محسوب می‌شود. اما درصورت باز شدن بسته‌بندی حتی در عیار آن هم شک خواهد شد.
شمش طلا برای پس‌انداز بهتر است یا سکه
افراد زیادی هستند که برای پس‌انداز، به خرید طلا روی می‌آورند. شاید بتوان گفت که مهم‌ترین علت آن، شرایط بی‌ثباتی اقتصادی و کاهش ارزش پول است. اما بحث مهمی که در این‌باره وجود دارد، انتخاب میان شمش و سکه به عنوان بهترین پس‌انداز است.
در میان شمش های تولید شده در داخل کشور قدرت انتخاب شما در سه زمینه وزن، عیار، و شکل بسیار بیشتر از سکه است. تقریبا برای هر بودجه و هر سلیقه‌ای شمش طلا وجود دارد. این شمش ها درصورتی که از فروشگاه معتبر خریداری شوند و نکات نگهداری که در بالا به آنها اشاره کردیم رعایت شود، در هنگام فروش هیچ تفاوتی با سکه طلا نخواهد داشت.
پس برای در امان ماندن از پیچیدگی های سیاسی و حباب سکه طلا، و داشتن قدرت انتخاب بیشتر میتوانید بجای سکه به سراغ خرید شمکش طلا بروید
شمش طلای کدام کشور‌ها معتبرتر است
شمش‌های طلا انواع مختلفی دارند که توسط سازندگان گوناگونی در سراسر دنیا تهیه می‌شود. اما معروف‌ترین شمش‌ها در بازار بین‌المللی، شمش سوییسی، انگلیسی، استرالیایی و اماراتی است. زمانی که در بازار طلا، سراغ شمش را می‌گیرید، بیش از هر نوع دیگری به انواع سوییسی آن برمی‌خورید. این معروفیت، تنها به خاطر بازاریابی قوی شرکت‌های سوییسی است و برتری ویژه‌ای بر دیگر برندها ندارد. با این حال، به دلیل همین شهرت، شمش سوییسی با قیمت بالاتری در بازار عرضه می‌شود و البته طرفداران بیشتری هم دارد.
برخی از برندهای معروف برای خرید شمش‌های طلا به شرح زیر هستند:
- Bride & Co برند انگلیسی
- Emirates Gold برند اماراتی
- Heraeus برند آلمانی
- Valcambi برند سوییسی
- Royal miny برند انگلیسی
علاوه‌بر برندهای معروف خارجی، کارخانه‌های معتبری هم در داخل کشور وجود دارند که شمش‌های مرغوب را با زیباترین طرح‌ها روی آن ارائه می‌کنند. روی شمش‌های داخلی، طراحی‌های ماندگاری حک شده است که برای تکمیل کلکسیون و یا هدیه دادن بسیار مناسب هستند. نام این نوع از شمش‌های زینتی که به عنوان هدیه استفاده می‌شوند، مدالیون است.
یکی از معتبر ترین کارخانه های معتبر ساخت شمش طلا در داخل کشور که زیر نظر اتحادیه صنف فروشندگان و سازندگان طلا و جواهر کار می‌کند. طلای محمد است که محصولات متنوعی از ۱۰۰ سوت طلا تا ۱۰ گرم طلا ارائه می‌کند.
سخن آخر
اگر قصد خرید شمش طلا را دارید، ابتدا به خوبی درباره آن تحقیق و با اطلاعات کامل آن را تهیه کنید. فراموش نکنید که شمش‌ها را از مکان‌های معتبر بخرید و از اصل بودن آن مطمئن شوید.
شمش‌های طلا می‌توانند یک راه مناسب برای پس‌انداز و تبدیل پول به طلا باشد. هنگام تهیه این شی ارزشمند، حتما یک بار دیگر، به دقت این مقاله را بخوانید تا نکات مهم خرید شمش را از یاد نبرید.
شما برای ما بنویسید
آیا تا به حال از شمش‌های طلا به عنوان یک روش پس‌انداز استفاده کرده‌اید؟
به نظر شما شمش‌های طلا تا چه اندازه در رونق بازار ارز و طلا نقش دارند؟
ما در تریص، مشتاقانه منتظر شنیدن نظرها و نکته‌های ارزشمند شما درباره خرید شمش طلا هستیم. اینبار نوبت شماست که از تجربه‌هایتان برای ما بگویید.
